dinsdag 24 mei 2011

I.

Hadt hy Hollandt dan ghedragen,

Onder 't hart,vs. 2

Tot sijn afgeleefde dagen,

Met veel smart,
5
Om 't meyneedigh swaert te laven,5

Met sijn bloet,

En te mesten kray en raven,7

Op sijn goet?


II.

Maer waerom den hals gekorven?9
10
Want sijn bloet

Was in d'aders schier verstorven:

In sijn goet

Vontmen noyt de Pistoletten13

Van 't verraet,
15
Wtghestroyt, om scharp te wetten15

's Vollecks haet.16

*Van omtrent 1631? (Vergelijk voor de datering de Aantekeningen achterin dit deel). Afgedrukt volgens de tekst van de uitgave in plano, zonder Vondels naam verschenen. Unger: Bibliographie, nr. 747.
In de titel: Geuse Vesper: Geuzen: Calvinisten. - Vesper: in de oude betekenis (avonddienst). Vondel denkt aan het plechtig avondgebed, dat de dag besluit, en waarbij men, inkerend tot zich zelf, zijn zonden bedenkt. Hij past dat toe op het einde des levens. - Siecken-Troost slaat hier op de siekentroost, achter de oude Bijbels gedrukt: een reeks bijbelteksten, bestemd om aan de stervenden voorgelezen te worden, zo mogelik door een predikant, om de mens tot inkeer te brengen. Ironies bestemt Vondel deze ziekentroost voor de gewetenszieke rechters van de Lands-Advokaat. - In 1650 veranderde Vondel de titel in Krancke troost, waarin een woordspeling schuilt (kranck: zwak). - De wijze Brande (een soort dans) Partinice, is niet meer bekend.
vs. 2Onder 't hart: als een moeder het kind.
5't meyneedigh swaert: in dienst van een vonnis, willens en wetens geveld in strijd met de wetten des Lands (vgl. Palamedes vs. 1850); te laven: het zwaard wordt als bloeddorstig voorgesteld.
7kray en raven: (enkelv. vorm): de vogels die op de lijken azen; hier voor de rechters, die een honorarium van ƒ2400 onvingen, betaald uit de onrechtmatig verbeurd verklaarde goederen van Oldenbarnevelt.
9gekorven: doorsneden.
13de Pistoletten: Spaanse muntstukken. Oldenbarnevelt werd in pamfletten valselik beschuldigd, als landverrader Spaans geld te hebben aangenomen.
15Wtgestroyt: slaat terug op Pistoletten (eig. op het gerucht dat die Pistoletten aangenomen waren).
16om de bestaande afkeer onder het volk te verscherpen.
[p. 340]


III.

Gierigheyt en wreetheyt beyde,17

Die het swaert

Grimmigh ruckten uyt der scheyde,19
20
Nu bedaert,

Suchten: Wat kan ons vernoegen

Goet en bloet?

Och, hoe knaecht een eeuwigh wroegen

Ons ghemoedt!23-24


IV.
25
Weest te vreen, haelt Predikanten,25

West en Oost:

Gaet en soeckt by Dortsche santen27

Heyl en troost:

'T is vergeefs, de Heer koomt kloppen,29
30
Met sijn Woort.30

Niemandt kan de wellen stoppen31

Van die Moort.


BESLUYT.

Spiegelt, spiegelt u dan echter,33

Wie ghy zijt:
35
Vreest den worm, die desen rechter35

't Hart afbijt.36

Schent uw' handen aen geen Vaders,37

Dol van haet.

Scheldt gheen Vroomen voor verraders39
40
Van den staet.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten